اختلال خواندن یکی از انواع اختلالات یادگیری است که بر توانایی فرد برای رمزگشایی و درک کلمات و قسمت‌های متن تأثیر می‌گذارد. افراد دارای ناتوانی در خواندن نیز ممکن است در درک رابطه بین حروف و صداها مشکل داشته باشند.
از آنجایی که توانایی خواندن پیش‌بینی‌کننده اولیه پیشرفت تحصیلی است، دانش‌آموزان مبتلا به اختلال خواندن در معرض خطر عملکرد تحصیلی ضعیف در طول سال‌های تحصیلی خود هستند. اگر کمک مورد نیاز خود را دریافت نکنند، ممکن است بعدها در زندگی با عزت نفس پایین و پیامدهای منفی مواجه شوند.
مانند سایر ناتوانی‌های یادگیری، هیچ درمانی برای اختلالات خواندن وجود ندارد. با این حال، روش‌های آموزشی متنوعی برای کمک به دانش‌آموزان برای کنار آمدن با ناتوانی خود و یادگیری موفقیت‌آمیز خواندن در دسترس است.
انواع اختلال خواندن
اختلالات یادگیری در خواندن به دو دسته اصلی تقسیم می شود: مشکلات در تشخیص کلمه و مشکل در درک معنای کلمات. هر نوع بر بخش متفاوتی از فرآیند خواندن تأثیر می‌گذارد و ممکن است فرد مبتلا به بیش از یک اختلال تشخیص داده شود.
تشخیص کلمه
شناخته شده ترین ناتوانی یادگیری در تشخیص کلمات، نارساخوانی است. این اختلال مهارت فرد را در تشخیص، رمزگشایی و املای کلمات، حتی آنهایی که از قبل می شناسد، مختل می کند. افراد مبتلا به نارساخوانی به دلیل دشواری در تک تک کلمات، اغلب در درک مطلب نیز مشکل دارند.
نارساخوانی تا حد زیادی شایع ترین ناتوانی یادگیری است که ۸۰ تا ۹۰ درصد از تمام تشخیص های ناتوانی یادگیری را تشکیل می دهد. تخمین زده می شود که نارساخوانی تا ۲۰ درصد از جمعیت را تحت تأثیر قرار می دهد
درک مطلب
این ناتوانی که به عنوان نقص درک مطلب خاص (SRC-D) نیز شناخته می شود، با مشکلاتی در پردازش معنایی و نحوی مشخص می شود. افراد مبتلا به این اختلال در رمزگشایی معنای خود کلمات (معناشناسی) و همچنین تمایز بین ترتیب کلمات مختلف (معنای نحوی) مشکل دارند.
مثلاً «قایق در آب است» همین کلمات را دارد اما معنایی متفاوت از «آب در قایق است». افراد مبتلا به این اختلال نیز ممکن است بیان کلامی و درک سخنان دیگران برایشان مشکل باشد.
علائم اختلالات خواندن
افراد دارای ناتوانی های یادگیری در خواندن ابتدایی در درک ارتباط بین صداها و بخش هایی از کلمات یا حروف فردی (معروف به آگاهی واج شناختی) مشکل دارند. در نتیجه، آنها ممکن است نتوانند کلمات را رمزگشایی کنند یا از مهارت های آوازی برای به صدا درآوردن آنها استفاده نکنند.
کودکان مبتلا به اختلال خواندن ممکن است برخی یا همه علائم زیر را نشان دهند:
- مشکل در املا و صوت کلمات
- ناامیدی یا اجتناب از کارهای مرتبط با خواندن
- ناتوانی در توضیح آنچه خوانده اند
- مشکل در نامگذاری اشیا
با توجه به تلاش اضافی مورد نیاز، خواندن می تواند از نظر جسمی و ذهنی برای افراد دارای ناتوانی یادگیری خسته کننده باشد. این دانش‌آموزان بدون شناخت اختلال و کمک تخصصی، بیشتر از همسالان خود در برخی یا همه کلاس‌های خود عقب می‌افتند.
اگر آنها به دلیل ناتوانی خود طرد شده یا مورد آزار و اذیت قرار گیرند، دوست یابی و حفظ تصویر مثبت از خود نیز می تواند سخت باشد. اگر فرزند شما اختلال خواندن دارد، نسبت به علائمی که نشان می دهد در کلاس یا با گروه همسالان خود دچار مشکل است، هوشیار باشید و با متخصص کاردرمانی ذهنی و یا متخصص اطفال مشورت کنید.
دلایل و عوامل خطر
در حالی که هیچ دلیل واحدی برای اختلالات یادگیری در خواندن وجود ندارد، کارشناسان معتقدند که این اختلالات با ناهنجاری‌هایی در پردازش زبان و مراکز استدلال بصری مغز مرتبط هستند. این منجر به مشکل در درک کلمات نوشته شده است
شرایط ژنتیکی، عوامل محیطی و تفاوت های رشدی در مغز نیز ممکن است نقش داشته باشند. اختلالات یادگیری در خواندن صرفاً به دلیل مشکلات بینایی، مشکلات شنوایی، ناتوانی در گفتار و زبان یا عدم آموزش نیست.
کلمات مرتبط :
اختلال خواندن – درمان اختلالات یادگیری – کاردرمانی اختلالات یادگیری