بیماری ام اس یا مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری خودایمنی مزمن است که بر سیستم عصبی مرکزی (CNS) که شامل مغز، نخاع و اعصاب بینایی است، تأثیر می گذارد.
در این بیماری ، سیستم ایمنی به غلاف میلین، یک پوشش محافظ که رشته های عصبی را احاطه کرده است، حمله می کند و باعث آسیب و التهاب می شود.
این آسیب توانایی اعصاب برای انتقال سیگنال ها را مختل می کند و منجر به علائم مختلفی مانند ضعف عضلانی، بی حسی، مشکل در هماهنگی و تعادل و مشکلات بینایی و غیره می شود.
ام اس یک بیماری پیشرونده است، به این معنی که علائم ممکن است در طول زمان بدتر شوند. در حال حاضر هیچ درمانی برای ام اس وجود ندارد، اما درمان هایی در دسترس هستند که می توانند به مدیریت علائم و کاهش سرعت پیشرفت بیماری کمک کنند.
علائم بیماری ام اس
علائم ام اس می تواند از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشد و به محل و میزان آسیب به سیستم عصبی مرکزی بستگی دارد. برخی از علائم رایج ام اس عبارتند از:
- ضعف یا سفتی عضلانی
- بی حسی یا گزگز در صورت، بدن یا اندام ها
- مشکل در هماهنگی یا تعادل
- مشکلات بینایی مانند تاری دید یا دوبینی
- خستگی
- اختلالات شناختی، مانند مشکل در حافظه یا تمرکز
- اختلال عملکرد روده یا مثانه
- اختلال عملکرد جنسی
- درد یا ناراحتی، مانند درد عضلات، درد مفاصل یا پشت
توجه به این نکته مهم است که همه افراد مبتلا به ام اس همه این علائم را تجربه نمی کنند و برخی ممکن است علائم دیگری را تجربه کنند که در اینجا ذکر نشده است. علاوه بر این، شدت و مدت علائم نیز می تواند متفاوت باشد.
دلایل و عوامل خطر
علت دقیق ام اس به طور کامل شناخته نشده است، اما اعتقاد بر این است که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است. ام اس یک بیماری خودایمنی است، به این معنی که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت های خود حمله می کند. در بیماری ام اس، سیستم ایمنی به غلاف میلین، یک پوشش محافظ که رشته های عصبی در سیستم عصبی مرکزی را احاطه کرده است، حمله می کند و باعث آسیب و التهاب می شود.
برخی از عواملی که ممکن است خطر ابتلا به ام اس را افزایش دهند عبارتند از:
- ژنتیک: ام اس مستقیماً ارثی نیست، اما داشتن یکی از اعضای نزدیک خانواده مبتلا به ام اس، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد.
- عوامل محیطی: برخی از عوامل محیطی، مانند قرار گرفتن در معرض ویروس ها، ممکن است سیستم ایمنی بدن را برای حمله به غلاف میلین در افرادی که از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به این بیماری هستند، تحریک کند.
- سن: ام اس معمولا در سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی تشخیص داده می شود، اگرچه ممکن است در هر سنی رخ دهد.
- جنسیت: زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به ام اس هستند.
- نژاد/قومیت: ام اس در افراد اروپایی تبار بیشتر شایع است، اما می تواند در افراد از هر نژاد یا قومی رخ دهد.
درمان و توانبخشی ام اس
در حالی که در حال حاضر هیچ درمانی برای ام اس وجود ندارد، راهکارهایی وجود دارد که می تواند به مدیریت علائم، کند کردن پیشرفت بیماری و بهبود کیفیت زندگی کمک کند. برخی از درمان های رایج برای ام اس عبارتند از:
درمان های اصلاح کننده بیماری: این داروها برای اصلاح پاسخ سیستم ایمنی و کاهش دفعات و شدت حملات ام اس طراحی شده اند. آنها زمانی موثرتر هستند که در اوایل دوره بیماری شروع شوند.
درمان های علامتی: این درمان ها برای مدیریت علائم خاص ام اس، مانند اسپاسم عضلانی، درد، خستگی و اختلال عملکرد مثانه استفاده می شود. آنها ممکن است شامل داروها، فیزیوتراپی، کاردرمانی یا وسایل کمکی باشند.
توانبخشی: توانبخشی می تواند به افراد مبتلا به ام اس کمک کند تا قدرت، انعطاف پذیری، تعادل و هماهنگی خود را بهبود بخشند و همچنین علائمی مانند خستگی و اختلالات شناختی را مدیریت کنند. برنامه های توانبخشی ممکن است شامل فیزیوتراپی، کاردرمانی ام اس، گفتار درمانی و توانبخشی شناختی باشد.
بیشتر بخوانید :